کودک و کتاب؛ چگونه کودک را به کتاب خواندن تشویق کنیم

کودکان ممکن است به هر دلیلی کتابخوان شوند. گاهی یک کتاب خاص است که توجه کودک را جلب می‌کند و او را به دنیای هیجان‌انگیز داستان هدایت می‌کند. گاهی هم یک معلم با معرفی کتاب‌های خوب در کلاس، کودک را تشنه‌ی خواندن ایده‌های بزرگ و نوشته‌های مفید می‌کند. در بعضی موارد، والدین مشوق کودکان هستند. والدینی که کتابخوان هستند و این عادت کتابخوانی را همه‌جا به همراه دارند. مثلا در تعطیلات یا قبل از خواب کتاب می‌خوانند ومعمولا به کتاب‌فروشی و کتابخانه‌ها سر می‌زنند.

در اینجا نکاتی برای کتابخوان شدن کودکان را مرور می‌کنیم:

برای کودک کتاب بخوانید:

بسیاری از والدین خودبه‌خود این کار را انجام می‌دهند اما مهم این است که این کتابخوانی مداوم باشد. کودکان بیشتر از آنچه تصور می‌کنید عاشق این کار هستند. اینکه پدر و مادر در کنار آنها بنشینند و در حالی که با هم تصاویر کتاب را تماشا می‌کنند با هم کتاب بخوانند، بهترین حالت ممکن است. همچنین قصه گفتن برای کودک موقع خواب یک دیگر از کارهایی است که می‌توان انجام داد. شاید مجبور شوید داستان محبوب فرزندتان را چندین بار بخوانید، هیچ اشکالی ندارد. کودک علاوه بر محتوای داستان، این صمیمیت را به خاطر می‌سپارد. برای کودکانی که به چیزهایی مثل: دزد دریایی، وایکینگ، ربات و یا تاریخ و ورزش و غیره علاقمندند کتاب‌هایی با این مضامین بخوانید. برای بچه‌های کلاس دوم تا پنجمی، کتاب‌های قطورتر انتخاب کنید. داستان‌هایی مثل: «جزیره گنج» و «آلیس در سرزمین عجایب».

بسیاری از والدین تصور می‌کنند به محض اینکه کودک خواندن را یاد بگیرد دیگر نیازی نیست برایش کتاب بخوانند. اما قصه خواندن برای کودک فواید زیادی دارد مثل شنیدن آهنگ و تلفظ صحیح کلمات در کنار آرامش گرفتن در کنار والدین حین خواندن. همچنین ارزش‌هایی مثل وقت گذراندن با والدین و ارج نهادن به کتاب در کودک پرورش داده می‌شود.

با مجموعه داستان کودک را کتابخوان کنید:

کودکان معمولا با خواندن مجموعه داستان به کتابخوانی علاقمند می‌شوند. این داستان‌ها، چون دنباله‌دار هستند، کودک را تشنه‌ی خواندن نگه می‌دارند. داستان‌هایی مثل: «جودی مودی»، «ماجراهای ناگوار» و «هری پاتر» نمونه‎‌های خوبی از این قبیل هستند.

ژانر کتاب مورد علاقه کودک را انتخاب کنید:

کودکان سبک مورد علاقه‌ی خودشان را دنبال می‌کنند. از داستان‌های کارآگاهی تا علمی-تخیلی و فانتزی. کودک را مجبور به خواندن کتاب‌های سنگین نکنید. همین که او عادت کند کتاب مورد علاقه‌اش را بخواند، کافی است.

کتاب های نویسنده‌ی مورد علاقه‌ی کودک را تهیه کنید:

زمانی که کودک نویسنده‌ی مورد علاقه‌اش را پیدا کند دلش می‌خواهد تمام کتاب‌های او را بخواند. این بهانه‌ی خوبی است تا به کتابخانه سر بزند یا با دوست‌هایش کتاب رد و بدل کند.

از کتاب های کلاسیک هم استفاده کنید:

به کتاب‌هایی کلاسیک می‌گویند که نسل در نسل با افراد ارتباط برقرار کرده‌اند. تضمینی نیست که کودک شما آن را بپسندد اما معرفی کتاب‌هایی مثل «باغ پنهان» و «نارنیا» گزینه‌های خوبی هستند. همچنین می‌توانید افسانه‌های محبوب کودکان مثل «سفیدبرفی» را تهیه کنید.

از موضوعات مورد علاقه کودکان کتاب تهیه کنید:

اگر کودک شما به اسب‌ها علاقه دارد یا مثلا وسایل نقلیه برایش جذاب است، کتاب‌هایی درباره‌ی آنها برایش تهیه کنید. برای این کار می‌توانید از کتابدارِ کتابخانه، کتابفروش و یا جستجو در اینترنت کمک بگیرید.

کتاب های خنده‌دار هم مفید هستند:

بعضی والدین دوست ندارند که فرزندشان کتاب‌های کمدی بخوانند یا تصور می‌کنند داستان‌هایی که شخصیت‌های دردسرساز دارند مناسب نیستند. خوب است که با کودک درباره‌ی محتوای کتاب صحبت کنید اما به خاطر داشته باشید که بچه‌ها اینگونه کتاب‌ها را دوست دارند نه بخاطر اینکه از شخصیت‌های آن الگو بگیرند بلکه می‌خواهند مهر تاییدی بر شیطنت‌های خود بگذارند. طنز، گزینه‌ی خوبی برای کتابخوان شدن کودکان است.

کتاب های مصور هم خوب هستند:

داستان‌های مصور، از محبوب‌ترین نوع کتاب در میان کودکان هستند و سهم مهمی در کتابخوان کردن کودک دارند.

از کتاب های الکترونیک هم استفاده کنید:

کودکان می‌توانند با تبلت خود و در حال کتاب خواندن به تخت‌خواب بروند. پژوهش‌های اخیر در آمریکا نشان می‌دهند که کودکان آمریکایی حداقل یک بار در هفته کتاب الکترونیک می‌خوانند. به طور کلی کتاب‌های الکترونیک برای پسرها و کودکانی که زیاد به خواندن علاقه ندارند، مناسب است. در این شیوه از کتابخوانی، دسترسی به عناوین مختلف بسیار زیاد است چون می‌توان هر کتابی را دانلود و در هر جایی مطالعه کرد.

اما به این نکته توجه داشته باشید که بعضی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که خواندن کتاب‌های الکترونیک در عین حال که سرگرم‌کننده هستند گاهی باعث می‌شوند کودک از اصل موضوع پرت شود.

کتابخوانی را یک عادت خانوادگی کنید:

به عمل کار برآید. حدودا هفته‌ای یک بار یا ماهی یکبار فرزندانتان را به کتابخانه ببرید تا کتاب‌های جدید بگیرید. یک کتابخانه محلی پیدا کنید یا کودک را با فروشگاه‌هایی که کتاب‌های دست دوم می‌فروشند آشنا کنید. این ایده را در ذهن کودک بپرورانید که خرید کتاب خوب مثل گنج پیدا کردن است.

کتاب خواندن را جزئی از برنامه‌ی زندگیتان کنید. برای چند ساعت هم شده تلویزیون، کامپیوتر و تلفن‌های همراه را خاموش کنید و زمانی را به خواندن اختصاص دهید. می‌توانید بلند بلند کتاب بخوانید و یا هرکس کتاب خودش را بخواند. کودکان را عضو انجمن‌های کتابخوانی کنید. برای کودک در هنگان خواب داستان بخوانید. بگذارید کودک در اتومبیل هم کتاب بخواند (البته اگر دچار تهوع نمی‌شود). در تعطیلات، بعد از انجام دادن تکالیف و یا قبل از خواب، هر زمانی را مناسب دیدید بگذارید کودک مطالعه کند. به یاد داشته باشید که این کار می‌تواند به عادت تبدیل شود.

منبع: commonsensemedia