دوست خیالی کودکان ؛ نکاتی که والدین باید بدانند

بعضی پدر و مادرها از اینکه کودکشان دوست خیالی دارد بسیار نگران می‌شوند و نمی دانند باید چه واکنشی از خود نشان دهند. در این مطلب «ویزور» سعی داریم بعضی از دیدگاه‌ها و نظر کارشناسان را در مورد روش برخورد با دوست خیالی کودک بررسی کنیم. با ما همراه باشید.

آیا داشتن دوست خیالی چیز عجیبی است؟

از آنجایی که کودک دلبند شما در هر مرحله از زندگی با تجربه‌ها و چالش‌های جدیدی روبه‌ رو می‌شود، خیلی دور از تصور نیست که در ذهنش دوست خیالی را مجسم کند که بتواند ازعهده‌ی پریشانی و اضطراب اولین تجربه‌ها بربیاید. همچنین داشتن چنین دوستی نشانه‌ایی از ذهن خلاق و سالم کودک ۲ تا ۳ سال به بالای شماست که می‌تواند به کودک دلبندتان در رشد مهارت‌هایش کمک کند.

اگر خانواده شما هم یک دوست خیالی دارد نگران نباشید! چون این نوع دوست در زندگی کودکان همه دنیا دیده می‌شود و صرفا مختص به کودک شما نیست. تقریبا بیشتر کودکان آمریکایی دوست تخیلی دارند، در ژاپن بعضی کودکان با اسباب‌بازی‌ها، پرنده‌های خانگی و یا شخصیت کارتونی مورد علاقه‌شان به عنوان یک دوست تخیلی رفتار می‌کنند. در خیلی از کشورها، کودکان شب با دوستان خیالی خود به خواب می‌روند و آنها را از دیوار اتاق آویزان کرده یا روی میزشان نگه می‌دارند!

با دوست خیالی کودکمان چه کنیم؟

پذیرش یک دوست خیالی و نامرئی کار چندان آسانی نیست. به ویژه آنکه فرزندتان با تمام قوا از آن موجود خیالی که گاهی اوقات با اسامی‌ عجیب و غریب نامیده می‌شود، دفاع هم می‌کند و دوست دارد که شما هم او را یکی از افراد خانواده بدانید و باورش داشته باشید. پس بهتر است سعی کنید به صحبت‌های فرزندتان درباره دوست خیالی‌اش و حرف‌های این دوست تخیلی به خوبی گوش دهید. اما گاهی اوقات این دوستان خیالی موقیعت‌های پیچیده و غیرقابل کنترلی را ایجاد می‌کنند که روش برخورد والدین در این مواقع بسیار مهم است.

دوست خیالی مشکل ساز

دوستان خیالی نقش‌های بسیاری در زندگی کودک بازی می‌کنند که یکی از آنها کمک به توجیه رفتارهای نامناسب کودک است. در خیلی از موارد وقتی کودک ما کار بدی انجام می‌دهد بلافاصله می‌گوید این کار دوست خیالی‌اش بوده و خودش تقصیری نداشته است. کودکان موجودات بسیار باهوشی هستند آنها وقتی می‌دانند که کاری را نباید انجام بدهند و آن کار درست نیست (یعنی فرق بین کار خوب و بد را می‌دانند‌) و در عین حال انجامش می‌دهند، سعی دارند بین خودشان را بی تقصیر نشان دهند تا مورد تنبیه قرار نگیرند. به همین خاطر از دوست خیالی‌شان کمک می‌گیرند و می‌گویند که تقصیر او بوده است.

کودکان معمولا می‌دانند که این دوست واقعی نیست و شما می‌توانید از این فرصت استفاده کنید و به کودک خود یادآوری کنید که دوست نامرئی‌اش قادر نیست مثلا روی دیوار نقاشی بکشد و یا ظرفی را بشکند و دقیقاً این لحظات زمان مناسبی برای آمورش به کودکان است. به طور مثال از او بخواهید که به دوست خیالی‌اش که برفرض یک میمون بازیگوش است بگوید که ما روی دیوار نقاشی نمیکشیم و از مداد رنگی روی دفترمان استفاده می‌کنیم. به زبان ساده از کودک بخواهیم کار درست را به دوست تخیلی‌اش آموزش دهد. در حقیقت دوستان خیالی ابزار مناسبی برای آموزش مسائل به طور غیر مستقیم به کودک هستند و والدین در این زمینه مسئولیت سنگینی دارند.

کمک گرفتن از دوست خیالی

یک سری از دوستان خیالی هم نه تنها کار بدی انجام نمی‌دهند بلکه روی رفتارهای کودک نیز تاثیر مثبتی دارند. برای مثال مادری می‌گفت دوست تخیای کودکش هنگام عبور از خیابان قوانین را به او یادآوری می‌کند و یا شب موقع خواب کنارش می‌ماند تا از تاریکی نترسد. کودکان (اغلب دخترها) دوست دارند نقش حمایتی یا آموزشی برای دوستان خیالی خود ایفا کنند و این تمرین بسیار خوبی است که از دوست خیالی به عنوان یکی از اعضای مهربان خانواده یاد کنید و مثلا به کودک خود بگویید همونطور که دوستت به ما یادآوری کرد حتما موقع گذشتن از خیابان باید به هر دوطرف نگاه کنیم و ما بابت یادآوری‌اش از او تشکر می‌کنیم.

مقابله با موقعیت‌های غم‌انگیز

برای بسیاری از والدین هنگامی که کودکشان از مرگ دوست خیالی خود می‌گوید این نگرانی به وجود می‌آید که کودک چطور این مرحله غم‌انگیز را می‌گذراند. کارشناسان می‌گویند لطفا نگران نباشید! این ممکن است روشی برای برخورد یا درک مساله مرگ برای کودک شما باشد و گاهی اوقات به این معنی است که کودک شما می‌خواهد دوست تخیلی خود را کنار بگذارد. حتما در طول این مسیر گریه و پریشانی هم پیش خواهد آمد.

بزرگترها هم گاهی با مرگ نقش اول فیلم مورد علاقه‌شان ساعت‌ها گریه می‌کنند این که دیگر مواجهه یک کودک یک دوست صمیمی است! ممکن است کودک شما از دوست خیالی خود شکایت کند که برای بازی با او وقت نمی‌گذارد و یا اسباب‌بازی هایش را خراب می‌کند، این هم راهی برای گذر از این مرحله است که شما به عنوان والدین و یا خواهر و برادر بزرگتر کودک می‌توانید به عبور از این مرحله کمک کنید و محیط امن و پر از همدلی برایش بسازید و به کودک خود کمک کنید تا احساساتش را مدیریت کند.

اگر کودک ما دوست خیالی نداشت چه کنیم؟

تحقیقات و مطالعات زیادی توسط کارشناسان در سرتاسر دنیا درمورد دوست خیالی انجام شده و اکثر آنها به این نتیجه رسیده که داشتن چنین دوستی می‌تواند خوب باشد، زیرا به رشد مهارت‌های اجتماعی کودکان کمک می‌کند و آنها یاد می‌گیرند که چطور مسائل را از نگاه فردی دیگر ببینند. همچنین کودکان ببا داشتن یک دوست تخیلی مدیریت هیجان، مسئولیت‌پذیری و برنامه ریزی را راحت‌تر و بهتر یاد می‌گیرند و خلاقیت ذهنشان بیشتر شکوفا می‌شود.

اما اگر کودک دلبند شما دوست خیالی نداشت لازم نیست به زور برایش یکی فراهم کنید! پس لطفا دنبال روش خاصی برای ایجاد چنین دوستی نباشید و اجازه دهید این موضوع به طور طبیعی اتفاق بیفتد. فقط خود را آماده نگه‌ دارید که اگر کودکتان یک دوست تخیلی پدا کرد و در مورد آن با شما صحبت کرد و یا او را به شما معرفی کرد، جبهه نگیرید و راحت و مهربان با مساله برخورد کنید.

نگران این قضیه نباشید که ارتباط بیش از حد با چنین دوستی به روابط اجتماعی کودک لطمه می‌زند. جالب است بدانید که کارشناسان معتقدند که این کودکان اغلب سازگارتر و اجتماعی تر از کودکانی می‌شوند که چنین دوستی ندارند. اما به طور کلی بهترین کار این است که با فرزند خود درباره دوست تخیلی‌اش صحبت کنید. اگر موقعیت اضطراب‌آوری در زندگی فرزندتان ایجاد شده، بهتر است آن را به نوعی حل کنید یا درباره این وضعیت با او حرف بزنید.

حرف آخر

داشتن دوست خیالی شرایط جالبی را برای بعضی از لحظات زندگی کودک شما فراهم می‌کند هرچند که این دوست از تخیل خود کودک ریشه گرفته اما به کودکتان اجازه می‌دهد در دنیایی که خودش خلق کرده ماجراجویی کند. مسلماا والدین دوست ندارند زندگی تخیلی کودکشان از زندگی واقعی او جذاب‌تر باشد. پس باید برای کودک خود وقت بیشتری بگذارید و از او بخواهید با دوستان واقعی و خواهر و برادرش بازی کند. به مکان‌های تفریحی ببریدش تا با کودکان همسن خودش بیشتر آشنا شود. هرچقدر فرزند دلبند شما تجربه‌های جدید و لذت‌بخشی در دنیای واقعی داشته باشد زودتر با دوست خیالی خود خداحافظی می‌کند.